Tìm hiểu về cây xương rồng ở Việt Nam

Tìm hiểu về cây xương rồng: Kiểng xương rồng là loại kiểng quý, càng ngày càng được đông đảo nghệ nhân hoa kiểng chuyên nghiệp cũng như nghiệp dư ưa chuộng, do hình dáng cũng như sắc hoa đa dạng với nhiều hấp dẫn tuyệt điệu của nó. Chưa trồng thì không nói làm gì, nhưng khi đã trồng được vài ba cây thì người nào cũng muốn trồng thêm, tất nhiên là trồng được những giống mới lạ thì mới thoả lòng toại ý.

Có ai ngờ rằng, trước đây khoảng hơn một thế kỷ thôi, cây xương rồng bị nhiều người xem thường, gần như là miệt thị, coi như là giống cây mọc hoang dã tại các vùng sa mạc mênh mông quanh năm với biển cát nóng cháy mà các giống cây khác không tài nào sống nổi.

Thưở đầu, nhiều người thấy đây là giống cây lạ, như ẩn chứa trong thân một sức sống tiềm tàng, có khả năng vượt qua được những điều kiện bất lợi về khí hậu cũng như đất đai nên đem về trồng thử. Nhưng, họ cũng chỉ trồng xương rồng làm hàng rào bao quanh nhà để ngăn ngừa trộm đạo, gia súc, trong đó có trâu bò, vì với mớ gai góc bén nhọn kia thì đâu sinh vật nào dám bén mảng tới.

Tìm hiểu về xương rồng Bát Tiên

Xương rồng dùng làm hàng rào thì tuyệt diệu và hữu ích. Chỉ cần cắt nhánh cắm xuống đất là chúng bén rễ mọc thành cây, mà tuỳ giống, cây có thể mọc cao đến bốn năm thước, hoặc cao hơn thế nữa. Trong khi đó, các nhánh cứ mọc đan chen vào nhau, kín mít đến nỗi con gà cũng không thể lọt qua, đừng nói chi là kẻ trộm đạo. Đã thế, xương rồng còn có những chùm gai nhọn hoắc tua tủa chỉa ra, hễ ai lỡ bị đâm thì nơi đó nhức nhối đến thấu tim, không sao chịu được.

Xương rồng lại chứa bên trong thân nó chất mủ trắng đục như sữa trồng rất “cảm tình”, nhưng đó lại là chất độc, nếu để vướng vào mắt có thể bị mù. Chính ông bà ta xưa cũng khuyên con cháu đừng dại dột nghịch ngợm với xương rồng, vì cũng sợ mủ nó dính vào mắt. Vì vậy, ai ai cũng ngại khi đến gần hàng rào xương rồng.

Thế nhưng, không phải giống xương rồng nào cũng chứa mủ độc. Có giống như Barell Cactus, chất mủ chứa bên trong không đục như sữa mà trong như nước lã, có thể uống được. Người ta thường gọi loại xương rồng này là “xương rồng nước”. Chính nhờ giống xương rồng Barell Cactus này mà người đi qua sa mạc thiếu nước uống có thứ để tạm giải khát mà cầm hơi. Cũng có giống “lành tính” đến độ như … dưa leo, bầu bí, mướp hoặc các thứ rau cải khác có thể luộc chín hay để sống mà ăn được. Đó là giống Quintia.

Tại nước ta, xương rồng làm kiểm chỉ mới xuất hiện hơn nửa thế kỷ nay, nhưng loại xương rồng để làm hàng rào thì có mặt cả trăm năm nay rồi. Tại nhiều địa phương thuộc vùng duyên hải miền Trung, từ Bình Thuận trở ra đến miệt Quảng Bình, Thanh Nghệ … nhiều nhà cũng dùng xương rồng làm hàng rao, vừa có công dụng hữu hiệu, dùng được lâu năm, lại vừa đẹp, lạ coi như một thứ cây kiểng làm đẹp nhà đẹp cửa thêm vậy.

Cây xương rồng dùng làm hàng rao của ta là giống Opuntia Dillenii, tuy mủ đục, có nhiều gai, nhưng trâu bò và dê cừu ăn được. Ở Châu Phi, loại xương rồng này, nhiều nơi còn róc hết gai, cắt khúc thân ra để nấu chín làm thức ăn nuôi heo.

Hàng rào xương rồng mùa nào cũng xanh tươi, trồng cả chục năm chưa héo tàn, và còn có khả năng trổ hoa đẹp quanh năm. Trồng loại cây này làm hàng rào gần như không phải tốn công chăm sóc, tưới bón, khoẻ hơn trồng hàng rào bằng cây dâm bụ (Hibiscus rosa sinensis), hoặc bằng cây Duối (Streblus asper L.) mà nhiều nơi ở miền Trung gọi là cây Rưới, vì hằng tháng phải cắt tỉa cành nhánh mất công.

Dược biết cũng có một thời một số thổ dân sống ở vùng Trung Mỹ coi giống xương rồng Peyote ở địa phương họ với sự tôn kính đặc biệt, như một thứ cây linh thiêng thần bí, chỉ dành để trồng riêng ở những nơi biệt lập, như nơi ở của các vị pháp sư trong vùng mà thôi.

Xương rồng Payote có chứa chất mủ rất độc có dạng như một loại ma tuý, chỉ lỡ uống vào vài giọt cũng đủ làm cho người ta bị mê man ngây dại, nên người ta ngờ rằng chính các vị Pháp sư thời đó đã lợi dụng sự mê tín cao độ của dân địa phương mà tạo nên một thứ bùa phép qua chất mủ độc này để dễ thu phục những tín đồ còn nặng óc mê tín quá độ này. Một số dân tộc khác, trong đó có một số ít người còn tin rằng xương rồng có khả năng trừ tà diệt quỷ, nên họ thường treo một vài nhánh xương rồng trước cửa nhà với niềm tin là ma quỷ sẽ thấy đó mà lánh xa (?). Sự mê tín này quả là vu vơ, chắc sẽ bị quên lãng sau một thời gian.

Originally posted 2014-09-19 02:35:32.