Bón phân cho Bonsai: Có nhiều chuyện hoang đường về việc trồng kiểng bonsai mà nay vẫn còn khó sửa chữa. Có người cho rằng cây bonsai phải được duy trì thường xuyên ở tình trạng gần như suy nhược, ngược lại có người cho rằng phải bồi dưỡng thật nhiều cho cây bonsai để đề phòng những tình huống xấu có thể xảy ra.
Thật ra bón phân cho cây bonsai có nghĩa là chú ý kỹ lưỡng đến các nhu cầu chuyên biệt của cây ở mỗi giai đoạn phát triển của nó, cung cấp cho nó đúng những chất dinh dưỡng mà nó cần và vào đúng lúc.
Mặc dù đúng là các yếu tố cần thiết cho sự tăng trưởng của cây là lấy từ nước, không khí và đất, nhưng cũng đúng là các cây bonsai không phải luôn luôn có được những điều kiện tối ưu cho sự sống còn của chúng ở trong những chậu nhỏ. Phân bón có thể giúp cho chúng thích nghi được với những điều kiện dưới mức lý tưởng.
Vì lượng đất trồng rất ít nên thỉnh thoảng phải bón phân cho cây. Thường một năm bón phân 2 lần: một lần vào mùa khô (ít) và một lần vào mùa mưa (nhiều).
Lượng phân bón: Tuỳ tình trạng, tuỳ loài cây và tuỳ theo mùa, cây đang phát triển thì cần nhiều, cây đã thành thục thì cần ít hơn. Những loài cây cho ra một đợt chồi mỗi năm thì chỉ bón phân vào lúc cây trưởng thành. Những loài cây ra chồi quanh năm thì bón phân đều đặn hơn, mỗi lần một ít. Những loài thay lá thì nên bón phân sau khi lá rụng. Bón phân vào mùa khô hay mùa lá rụng sẽ làm cho thân cây bonsai dày lên và cứng chắc hơn.
- Không nên bón phân khi cây đang tạo nụ hoặc đang trổ hoa ra trái vì chúng sẽ rụng hoặc bị “cháy”.
- Không bón phân cho những cây vừa mới thay đất, thay chậu, nên đợi 3 tháng sau cho cây tái tạo đủ rễ rồi hãy bón phân.
Phân bón thuộc loại vô cơ (gọi là phân hóa học) hay hữu cơ cũng đều có chứa những nguyên tố mà ta có thể phân ra thành nguyên tố đại lượng và nguyên tố vi lượng. Đạm, lân và kali được gọi là nguyên tố đại lượng vì cây sử dụng chúng với số lượng lớn, còn nguyên tố vi lượng – như bor, kẽm, mangan, canxi, sắt đồng … thì cây chỉ cần một lượng ít mà thôi. Mặc dù các nguyên tố trên đây là cần thiết cho sự tăng trưởng và hoạt động của cây, nhưng nếu bón phân với những liều lượng không đúng có thể gây ức chế cây. Do đó, tốt hơn nên dùng những loại phân bón đã được pha trộn đầy đủ. Lúc bón phân cần phải chú ý đến mùa màng và loài cây. Vào mùa mưa, phân bón có chứa nhiều đạm sẽ giúp cho lá tăng trưởng; mùa khô thì bón phân có kali nhiều hơn để trợ lực cho sự phát triển thân và cành. Cây có hoa và trái thì cần được bón nhiều lân vào đầu mùa mưa hoặc trước khi trổ hoa.
Phân bón cho cây bonsai cần có 3 chất căn bản là N – P – K theo tỷ lệ tương ứng là 50-30-20.
- N: giúp cây tăng trưởng
- P: giúp điều hoà các chức năng sinh sản, ra hoa, kết trái
- K: giúp tạo và vận chuyển nhựa, trổ hoa, sinh trái
Bánh dầu thường được dùng cho kiểng bonsai vì nó làm cho màu lá đậm hơn. Nên bón thêm kali với bánh dầu thì càng tốt. Có thể dùng bột xương, bột cá, tro gỗ, tro rơm …
Hoà với nước để tưới: một muỗng cà phê phân trong 15 lít nước tưới 15 ngày 1 lần. Tuy nhiên người ta ưa dùng phân viên để trên mặt đất. Lấy phân bột tẩm nước nhồi thành viên nhỏ khoảng đầu ngón tay cái. Trung bình nếu bề kính của chậu là 10-15cm thì dùng 1 muỗng cà phê phân bột để vo thành viên.
Tuy nhiên số lượng chính xác thì còn tuỳ thuộc mùa, tuổi và chủng loại cây.
Các cụm phân phải đặt ở vùng giữa bờ chậu và gốc cây: nếu đặt gần gốc thì có thể “cháy rễ”, nếu đặt gần bờ chậu thì có thể bị nước tưới cuốn trôi đi.
Cũng giống như trường hợp của đất, việc sử dụng phân bón để trồng bonsai cũng có nhiều quan điểm khác nhau, một điều phân vân thường nghe nhắc đến là nên dùng phân hoá học hơn là phân hữu cơ hay ngược lại? Muốn giải đáp điều này thì phải xét đến thời gian mà cây để đồng hoá các nguyên tố trong phân bón. Phân hoá học thì được đồng hoá nhanh, còn phân hữu cơ thì thường là tác động chậm và cần một hoặc hai tháng trước khi có hiệu quả đối với cây. Mặc khác, loại phân bón hữu cơ đặc hiệu cho bonsai, mặc dầu không phải dễ tìm, nhưng không bao giờ gây ra những bất ngờ phiền phức. Cũng nên tuân thủ một số nguyên tắc sau đây khi chọn và sử dụng phân bón:
- Thăm dò các nhu cầu chuyên biệt của cây
- Lập kế hoạch bón phân, phân hữu cơ phải được bón ít nhất là một tháng sớm hơn phân hoá học
- Nếu sang chậu (và như thế là thay đất) mỗi năm, thì có thể giảm được các nguy cơ bất ngờ nếu dùng phân hoá học
- Tưới nước thường xuyên có xu hướng làm trôi các chất dinh dưỡng: do đó nên bón phân thêm vào mùa mưa và mùa khô
- Không nên bón phân vào thời kỳ nóng nhất trong năm
- Nếu bón phân hoá học thì chỉ nên dùng phân nửa liều lượng do nhà sản xuất khuyến cáo, nếu dùng phân hữu cơ ở thê 3kho6 thì chỉ nên bón hai lần trong một năm: vào đầu mùa tăng trưởng (mùa mưa) và cuối mùa khô.
Originally posted 2014-12-22 10:05:21.