Ớt là một loại cây rau ăn quả, rau gia vị có nhiều vitamin và chất thiết yếu cho con người. Ớt thường được dùng thường xuyên trong các bữa ăn hàng ngày của gia đình như: làm gia vị, kim chi,…
Ớt là một trong những loại rau quả tốt cho sức khoẻ
Ớt – gia vị của cuộc sống
Giá trị dinh dưỡng của ớt tiêu:
+ Ớt tiêu chưa một danh sách ấn tượng các hợp chất hóa học được biết đến là có tính chất phòng bệnh và tăng cường sức khỏe.
+ Ớt chứa một hỗn hợp alkaloid có ích cho sức khỏe, capsaicin mang lại vị cay hăng mạnh mẽ. Các nghiên cứu thí nghiệm trước đây trên các động vật có vú thử nghiệm cho thấy capsaicin có các tính chất kháng khuẩn, chống ung thư, giảm đau và chống tiểu đường. Nó còn được phát hiện là làm giảm mức LDL cholesterol ở các cá thể béo phì.
+ Ớt tiêu tươi, đỏ hay xanh, đều là một nguồn vitamin-C phong phú. 100 g ớt tươi cung cấp khoảng 143.7 mcg hoặc khoảng 240% RDA. Vitamin C là một chất chống ôxi hóa có thể hòa tan trong nước. Nó cần thiết cho sự tổng hợp collagen trong cơ thể. Collagen là cấu trúc protein chủ yếu trong cơ thể cần thiết để duy trì sự toàn vẹn của các tế bào máu, da, nội tạng, và xương. Việc sử dụng thường xuyên các thực phẩm giàu vitamin C giúp bảo vệ cơ thể khỏi bệnh scobut; tăng sức đề kháng đối với các tác nhân lây nhiễm (tăng cường miễn dịch) và thanh lọc các yếu tố có hại, gây viêm nhiễm khỏi cơ thể; giúp loại bỏ các chất có hại khỏi cơ thể.
+ Chúng còn có các chất chống ôxi hóa khác như vitamin A, và các chất flavonoid như sắc tố vàng beta, alpha, lutein, zeaxanthin, và cryptoxanthins. Các chất chống ôxi hóa trong ớt giúp bảo vệ cơ thể khỏi các tác động gây tổn thương của các nguyên tố tự do nẩy sinh trong các điều kiện stress, bệnh tật.
+ Ớt tiêu chứa một lượng phong phú khoáng chất như kali, mangan, sắt, và magiê. Kali là một thành phần quan trọng của tế bào và dịch cơ thể giúp kiểm soát nhịp tim và huyết áp. Mangan được sử dụng bởi cơ thể như một đồng nhân tố cho enzyme chống ôxi hóa superoxide dismutase.
+ Ớt còn có một nhóm Vitamin B phức hợp phong phú chẳng hạn như niacin, pyridoxine (vitamin B-6), riboflavin và thiamin (vitamin B-1). Các vitamin này đặc biệt quan trọng nên cơ thể cần chúng từ các nguồn bên ngoài để bổ sung.
+ Ớt tiêu có những vitamin và khoáng chất ở mức cao đáng kinh ngạc. Chỉ 100 g cung cấp (% của liều lượng nên dùng hàng ngày – RDA) 240% vitamin-C (Ascorbic acid), 39% vitamin B-6 (Pyridoxine), 32% vitamin A, 13% sắt,14% đồng, 7% kali, nhưng không có cholesterol.
Bảng giá trị dinh dưỡng của ớt trong: 100g ớt (Nguồn: Cơ sở dữ liệu Dinh dưỡng Quốc gia Mỹ USDA)
—————————————————————————-
Sau đây xin giới thiệu với các bạn kỹ thuật trồng ớt tại nhà. Ớt được trồng trong thùng xốp, chậu cây cảnh cũ hoặc chậu nhựa DS6 (25 lít) hoặc thùng đựng sơn cũ…
1. Gieo ươm hạt:
– Hạt giống nên ngâm trong nước ấm từ 2-3 giờ, ủ trong 2-3 ngày khi hạt nảy mầm thì đem gieo.
– Dùng khay gieo hạt hoặc bầu sẽ đảm bảo được độ đồng đều và sức sống của cây khi trồng ra chậu.
– Sau gieo 10~15 ngày có thể trồng ra chậu.
2. Làm đất, bón lót:
– Chọn những chân đất thoát nước tốt, có cơ cấu thoáng xốp như đất cát pha, thịt nhẹ, đất phù sa cổ, đất canh tác lúa. Đất không hoặc ít nhiễm phèn mặn, có hàm lượng dinh dưỡng khá, pH thích hợp là 5,5 – 6,5. Nên luân canh cây ớt với các cây trồng khác, không nên trồng ớt nhiều vụ liên tiếp hoặc trồng trên đất đã trồng các cây họ cà trước đó.
3. Chăm sóc:
– Phải giữ ẩm thường xuyên cho cây ớt đặc biệt ở giai đoạn ra hoa và quả non. Cần chú ý thoát nước tốt, tránh ngập úng.
– Sử dụng một trong hai sản phâm Vườn sinh thái hoặc Bio-plant phun cho ớt 10 ngày/lần. Trong hai sản phẩm phân bón lá cao cấp này có chứa nhiều axit amin, nguyên tố đa, trung, vi lượng cân đối, các enzim, vitamin, chất auxin cần thiết cho cây trồng và các chủng vi sinh vật hữu ích làm tới xốp đất, tăng khả năng tổng hợp và phân hủy xác hữu cơ nên làm tăng độ màu mỡ của đất, giảm 20-30% lượng phân bón vô cơ. Nhờ có các auxin kích thích sinh trưởng điều tiết cho ớt sai quả, các quả/chùm lớn nhanh, độ đồng đều cao, chín đều.
– Phòng trừ sâu bệnh kịp thời.
4. Phân bón (lượng dùng cho 1 chậu DS6 – thùng 25 lít hoặc tương đương):
– 1 kg phân bò + 2 kg lân + 0,2 kg vôi bột. Bón lót toàn bộ trước khi trồng.
+ Lần 1 (sau trồng 20~25 ngày): 0,5 kg phân bò + 0,05 kg vôi bột + 1 muỗng canh phân Úc + 0,1 kg phân lân.
+ Lần 2 (sau trồng 40 – 45 ngày): 0,5 kg phân bò + 0,05 kg vôi bột + 2 muỗng canh phân Úc + 0,2 kg phân lân + nữa muỗng cà phê KNO3.
+ Sau mỗi lần thu quả cần bón bổ sung cho cây từ 0,5 kg phân bò + 0,05 kg vôi bột + 1 muỗng canh phân Úc + 0,1 kg phân lân.
– Chú ý: không nên bón nhiều đạm và kali đỏ (KCl) cho ớt. Nên căn cứ vào tình trạng cây trồng để bón bổ sung cho phù hợp, có thể sử dụng các loại phân bón qua lá, phân chuyên dụng nhằm giúp cho cây tăng khả năng kháng bệnh, tăng năng suất và chất lượng.
6. Phòng trừ sâu bệnh:
– Sâu hại: Phòng trừ rệp, nhện trắng và sâu đục quả bằng Pegasus (10cc/8-10 lít) hoặc Vertimec (10cc/8-10 lít).
– Bệnh hại: Phòng trị thán thư, bệnh chết rạp cây, bệnh sương mai bằng Score (10cc/16 lít) và Ridomil Gold (50g/16 lít), chú ý phun phòng bệnh sương mai theo định kỳ bằng các loại thuốc gốc đồng (Cu); bệnh héo xanh do vi khuẩn gây ra, cần áp dụng các biện pháp canh tác để hạn chế bệnh như luân canh, bón lót vôi bột (500kg/ha), nhổ cách ly sớm cây bệnh.
Trồng cà chua tại nhà ngày càng trở nên phổ biến tại nước ta. Cà chua là loại rau ăn trái rất được ưa thích vì phẩm chất ngon, dinh dưỡng nhiều và chế biến được nhiều cách: chế biến với các món xào, nấu canh hay ăn sống….
Cà chua còn cho năng suất cao, do đó được trồng rộng rãi để phục vụ nhu cầu con người: ăn và làm đẹp.
Trồng cà chua tại nhà rất sai quả
Giá trị dinh dưỡng của cà chua:
Trong cà chua có chứa rất nhiều chất dinh dưỡng có lợi cho cơ thể như carotene, lycopene, vitamin và kali. Tất cả những chất này đều rất có lợi cho sức khoẻ con người.
Đặc biệt cái loại vitamin B, vitamin C và beta carotene giúp cơ thể chống lại quá trình oxy hoá của cơ thể, giảm thiểu nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch và ung thư.
Cà chua đỏ, còn sống
Giá trị dinh dưỡng 100 g (3,5 oz)
Năng lượng
75 kJ (18 kcal)
Cacbohydrat
4 g
Đường
2.6 g
Chất xơ thực phẩm
1 g
Chất béo
0.2 g
Protein
1 g
Vitamin C
13 mg (22%)
Nước
95 g
Tỷ lệ phần trăm theo lượng hấp thu hàng ngàycủa người lớn.
Sau đây xin giới thiệu với các bạn kỹ thuật trồng cà chua tại nhà. Cà chua được trồng trong thùng xốp, chậu cây cảnh cũ hoặc chậu nhựa DS6 (25 lít) hoặc thùng đựng sơn cũ …
1. Gieo ươm hạt:
– Trước khi gieo có thể ngâm hạt vào nước 2 sôi 3 lạnh 1 đêm, sau đó gieo thẳng vào đất, phủ một lớp đất mỏng lên, hàng ngày tưới ẩm.
– Cây con có 4-5 lá thật, cao 10-12 cm, khoẻ mạnh, thân mập đều là nhổ đem trồng ra chậu.
– Những cây cà chua có hình thái rễ chạy dọc lên cả phần thân, do đó bạn có thể trồng chúng sâu xuống đất, chỉ để phần lá non nổi trên mặt đất.
– Đừng lấp đất vào bất kỳ phần lá nào, điều này có thể khiến lá cây bị thối và dễ mắc bệnh.
2. Làm đất, bón lót:
– Chọn các loại đất cát pha, đất thịt nhẹ, giàu mùn, tơi xốp, dễ thoát nước, có độ pH từ 6,2-6,8 là thích hợp nhất. Lượng phân bón lót cho 1 gốc trồng chậu DS6 bao gồm: 1kg phân bò + 2kg phân lân + 0,2kg phân kali. Trộn đều các loại phân trên với nhau, bón lót dưới đáy chậu, lấp đất đến 2/3 chậu, để 3-4 hôm mới trồng cây
3. Phân bón (lượng dùng cho 1 chậu DS6 – thùng 25 lít hoặc tương đương) và chăm sóc
3.1. Bón phân
– Bón lần 1 (7-10 ngày sau trồng): 0,5kg phân bò, 1 muỗng canh phân Úc.
– Bón lần 2 (20-25 ngày sau trồng): 0,5kg phân bò, 2 muỗng canh phân Úc, 0,2kg lân.
– Bón lần 3 (40 ngày sau trồng): 0,5kg phân bò, 2 muỗng canh phân Úc, 10g KNO3, 0,2kg lân.
– Bón lần 4 (55-60 ngày sau trồng): 0,5kg phân bò, 2 muỗng canh phân Úc, 10g KNO3, 100g lân.
3.2. Chăm sóc
– Sau mỗi lần thu hoạch nên xới đất quanh gốc và tưới bổ sung đạm, kali và các loại phân bón qua lá cho cà sai quả và có thể thu được nhiều lứa. Chú ý vun gốc cho cà vào các đợt bón thúc.
– Cà chua ưa nước và nắng vì vậy thời gian đầu cần phải tưới nước hàng ngày. Thường xuyên tưới đủ ẩm cho cà sinh trưởng, phát triển tốt, đặc biệt là thời kỳ ra hoa, nuôi quả. Không để mặt chậu bị khô, thiếu nước cà sẽ kém ra hoa, năng suất kém, trái nhỏ. Lấy 1kg vôi bột pha với 5l nước khuấy đều lên rồi lấy nước trong để riêng ra phần chưa tan hết bỏ nước vô khuấy tiếp, mỗi ngày lấy 2 muỗng canh nước vôi trong pha với 1l nước tưới cho cây.
– Khi cây bắt đầu ra hoa nên tỉa bỏ nhánh phụ và các lá già dưới chùm hoa thứ nhất cho gốc được thông thoáng. Mỗi cây chỉ để lại 1 thân chính và 2 nhánh cấp 1 ở sát dưới chùm hoa thứ nhất, sau đó để cây ra nhiều nhánh sẽ cho nhiều hoa, đậu nhiều lứa trái., nên cắt tỉa vào những ngày nắng ráo, cuối buổi chiều. Nếu trồng chậu không nên để cây cao quá, sẽ cao rất nhanh, phát triển về cành, tuy vẫn có quả nhưng không năng suất.
– Cà chua ko đậu quả ở nhiệt độ trên 30 độ C trở lên vì hạt phấn bị chín và cũng ko đậu quả ở nhiệt độ dưới 10 độ C vì hạt phấn bị lép. Cà chua nở hoa và bung phấn bắt đầu từ 7~9 sáng. Muốn rung cây để thụ phấn cho cà chua, bạn phải rung vào thời điểm 8~9 sáng, sớm hơn hay muộn hơn cũng chả ăn thua.
– Sử dụng sản phẩm Phytoxin VS, một loại “vacxin” cho cây trồng có tác dụng phòng các loại bệnh do virus (xoăn lá, hoa lá), héo xanh (do nấm, vi khuẩn), mốc sương, đốm lá có hiệu quả cho cà chua, đảm bảo chắc chắn vụ cà chua bội thu.
4. Thu hoạch:
– Tùy theo mục đích sử dụng: Ăn tươi hay đóng lọ chế biến mà thu hái theo yêu cầu, hái nhẹ tay vào sáng sớm hoặc chiều mát.
– Tùy ý định trồng cà chua tại nhà trong vườn hay trong chậu, hãy chọn các giống cà chua phù hợp.
– Nếu chăm sóc tốt thì bạn sẽ được thưởng thức những trái cà chua sạch tuyệt ngon.
5. Phòng trừ sâu bệnh:
Thông thường khi trời lạnh, sương giá xuất hiện làm cho cà chua xanh bị rụng. Đây là hiện tượng bệnh rất phổ biến vào mùa đông của cây cà chua
5.1. Cách khắc phục cà chua xanh bị rụng khi sương giá?
Thông thường khi trời lạnh, sương giá xuất hiện làm cho cà chua xanh bị rụng. Đây là hiện tượng rất phổ biến và để khắc phục, trước khi trời lạnh nên dùng nilon phủ cho cà chua từ chiều hôm trước đến buổi sáng hôm sau khi nhiệt độ ngoài trời tăng lên.
5.2. Hiện tượng chấm đen lớn ở rốn cà chua?
Chấm đen lớn ở rốn cà chua (BER) là hiện tượng gây nên bởi tình trạng cà chua thiếu canxi. Thông thường canxi đều có trong đất nhưng cây trồng đôi khi không hấp thụ được qua rễ là do đất quá khô, quá xấu hoặc do thiếu nước làm cho rễ không thể hấp thụ được nguồn dưỡng chất này.
Để khắc phục, trước tiên phải tiến hành thử nghiệm đất để kiểm tra hàm lượng canxi, bổ sung vôi cho thích hợp, nhưng quan trọng nhất vẫn là duy trì hàm lượng độ ẩm vừa phải. Thông thường, khi thiếu nước sẽ làm tăng stress dẫn đến mắc bệnh BER. Để giữ nước cho đất nên bổ sung rơm rạ, lá cây, độ xốp nhằm hạn chế bốc hơi.
5.3. Buổi sáng cà chua xanh tốt, buổi chiều trở nên héo?
Có hai loại nấm có thể làm cho cà chua héo đó là Fusarium và Verticillium. Khi mua giống dạng hạt hay cây con cần chú ý đến tên gọi của cà chua. Ví dụ như VFN có nghĩa cà chua kháng lại 2 loại nấm này. Nguyên nhân khác gây ra được người ta gọi là héo óc chó (walnut wilt) có nghĩa là rễ cây óc chó tiết ra những chất rất độc làm cho cây trồng bị tăng stress và héo vì vậy nên trồng cà chua ở những nơi không có loại cây trên bên cạnh.
5.4. Hiện tượng sém lá trong tháng 5 và 6
Đây là hiện tượng thường gặp vào những tháng mùa hè, thủ phạm là do nấm septoria gây ra, nhất là trong thời gian mưa nhiều.
5.5. Quả đẹp mã nhưng sau khi thu hoạch có tình trạng nũng, thối
Hiện tượng nũng, thối kiểu vòng tròn được chuyên môn gọi là bệnh thán thư (anthracnose), do nấm gây ra. Mặc dù loại nấm gây bệnh này thường thấy ở những quả xanh nhưng cũng thường gặp ở quả chín, nhất là khi để trực tiếp dưới đất, hoặc để quá lâu trong môi trường ẩm ướt. Sau khi thu hoạch nên để nơi khô ráo, thoáng khí và không nên bảo quản quá lâu.
5.6. Một số nguyên tắc về phòng ngừa sâu bệnh cho cà chua
– Trước tiên nên chọn mua giống cà chua khỏe, chịu sâu bệnh, không nên mua giống không rõ nguồn gốc dễ mắc bệnh nấm lá, bệnh héo.
– Không nên trồng cà chua liên tục trên một chân ruộng, nên thâm canh tăng vụ, luân chuyển vụ cây trồng.
– Nên dùng rơm rạ, trấu, lá cây, ni lông che kín gốc để giữ ẩm và hạn chế sâu bệnh, động vật vào phá gốc.
– Một khi thân cây xuất hiện nấm thì nên dùng thuốc diệt nấm để tránh lây sang quả và những cây trồng bên cạnh
————
Farmvina hi vọng bạn đã có những kinh nghiệm trồng cà chua tại nhà đắt giá!
Cải cầu vồng có thể được xem như là loại rau xanh đẹp nhất và bổ dưỡng cho sức khoẻ vì có nhiều màu sắc rực rỡ, lại mang rất nhiều dưỡng chất. Tuy nhiên, do loại cải này dễ bị hư tổn trong quá trình vận chuyển nên chúng ta thường ít thấy trong các cửa hàng bán rau quả hay siêu thị.
Cải cầu vồng – loại cải mới giàu dinh dưỡng
Hình: Trồng cải cầu vồng trong vườn nhà
Cách tốt nhất để có rau ăn là tự trồng. Và may mắn thay, cải cầu vồng là giống cải rất dễ chịu vì có thể được trồng trong chậu nhỏ, hay găm thẳng xuống đất, và đặc biệt đây là một trong số ít giống rau xanh có thể chịu được môi trường thời tiết lạnh cũng như nóng, miễn được tưới nước đầy đủ.
2. Trồng và chăm sóc
– Loại đất thích hợp nhất để trồng là đất giàu dinh dưỡng, độ ẩm cao, pH ở khoảng 6.0 đến 6.8.
– Khoảng cách giữa 2 cây là từ 30 đến 45cm.
– Loại phân bón thích hợp cho cây có thể là bột máu, bã bông, bột lông vũ, phân trộn và đất thịt.
– Ngoài ra, chúng ta có thể thay thế bằng phân xanh miễn là hàm lượng dinh dưỡng tương đương.
– Cũng giống như các loại rau khác, cải cầu vồng rất ưa nước. Cần phải tưới nước thường xuyên, đặc biệt là những tháng không có mưa. Chúng ta có thể áng chừng lượng nước cung cấp cho cây bằng các thiết bị đo lượng mưa. Phủ bổi mùn cho cây bằng các vật liệu như phân trộn, lá cây bằm nhuyễn, trấu, vỏ cây bằm nhuyễn để giữ cho đất ẩm và mát cũng như ngăn ngừa được cỏ dại. Phủ bổi mùn cho cây cũng giúp giữ cho lá cây sạch, giảm nguy cơ nhiễm bệnh.
3. Lưu ý
Cải cầu vồng khá dễ trồng và hầu như không gặp vấn đề gì về sinh trưởng. Tuy nhiên, cải có thể bị tấn công bởi các loại rệp, bọ, hay những con sâu bướm chuyên đục lỗ trên lá cây. Ngoài ra cải cầu vồng cũng có thể bị nhiễm bệnh đốm lá do nấm cercospora, hay đốm phấn (downy mildew).
4. Thu hoạch và bảo quản
Thu hoạch cải cầu vồng
– Có thể bắt đầu thu hoạch từ khi thấy kích cỡ lá cải vừa ăn. Đối với món salad thì có thể cải con cọng nhỏ mềm giòn được ưa chuộng hơn. Nên cắt bỏ gân lá già trước khi nấu hay chuẩn bị làm salad. Lá lớn có thể dùng như rau chân vịt/cải bó xôi (spinach), hoặc làm món thịt hầm, canh, và món mì ống.
– Ở những nơi không có mùa đông thì cải cầu vồng có thể được trồng quanh năm, và trồng như cây lâu năm, vì một bụi cải có thể sống được trong vài năm. Khi cải nở hoa, chúng ta có thể cắt cuống hoa đi để cây tiếp tục cho lá. Có thể trữ cải bằng cách để nguyên cọng lá, cho vào bao nylon hay hộp nhựa có nắp đậy, để tủ lạnh được khoảng 2 tuần.